آخرین اخبار

24. تير 1395 - 22:00   |   کد مطلب: 23573
وبلاگ "افسران جوان جنگ نرم" نوشت:
مروارید پنهان
اخر بحث دوستم جمله ای گفت که بسیار جای تامل دارد و آن این بود که: "حرف هایت را قبول دارم اما ]این نوع چادر[خیلی قشنگه و به خانمم می آید " راستش را بخواهید گفتم مشکل این نوع از پوشش همینه که خیلی قشنگ و جذابه و به خیلی ها مخصوصا خانم های جوان هم می آید و به زیبایی آن ها می افزاید

به گزارش رودآور به نقل از وبلاگ "افسران جوان جنگ نرم" نوشت:

ای خواهران حزب‌الله، از شما نیز تقاضا دارم قدم بر خون شهیدان نگذارید و با حفظ حجاب از خون شهیدان پاسداری کنید و همیشه در صحنة انقلاب باشید. (بخشی از وصیت نامه شهید حسین عنایتی) --------------------------------------------------------------------------------------------------

همه ساله همزمان با گرم شدن هوا و رسیدن فصل گرم تابستان موضوع حجاب و عفاف به یکی از موضوعات اصلی کشور بدل شده و کارشناسان و محققین با نگرش های گوناگون سعی می نمایند به بررسی ابعاد مختلف این فرضیه الهی و ملزومه اجتماعی بپردازند. رد این مجال سعی داریم نگاهی مفهومی و نه احساسی به این پدیده بیاندازیم و ببینیم که آیا بجز لزوم رعایت دستور حق تعالی می توان دلیل دیگری برای رعایت حجاب یافت یا خیر؟ و نیز دریابیم که اصولا حجاب به چه موضوعی اطلاق شده و چه ابعادی را شامل می شود.

تعریف حجاب اولین سوالی که در مواجهه با هر پدیده ای ممکن است در ذهن تداعی نماید، این است که اشیای دخیل در آن پدیده چه معنا و ماهیتی دارند و اگر بنا باشد به مقوله حجاب پرداخته شود اولین سوالی که باید در این باب به آن پاسخ دهیم این است که حجاب یعنی چه؟ لغت حجاب از دو مصدر «حجب و حجاب» گرفته شده که هر دو بـه معناى پنهان کردن و منع از دخول است. در برخی کتـابـهاى لغت، حجـاب را بـه معناى «ستر و پـرده» آورده اند. و برای مثال عبارت "امرإه محجوبـه(محجبـه)" به صورت "زنی که خود را به پوشانیده است" ترجمه نموده اند.

اما تعریفی که برای حجاب می خواهی بیان کنیم لازم است دو مشخصه داشته باشد، یکی اینکه تعریف باید جنبه عملیاتی داشته باشد یعنی با مطالعه تعریف بتوانیم مصادیق آن را ذکر نماییم و دیگر اینکه تعریف باید جامع و مانع باشد به این معنی که تمامی جوانب موضوع را در بر گیرد و چیزی خارج از آن موضوع را شامل نشود. اجازه بدهید پیش از ارائه تعریف به بیان یک لطیفه قرآنی بپردازیم. خداوند حکیم در مصحف شریف قرآن برای نهی کردن افراد از انجام برخی از امور تقریبا همواره از لغت اجتنبوا استفاده نموده است که به معنای اجتناب کردن و انجام ندادن یک فعل می باشد. به عنوان مثال در سوره مبارکه الحجرات ابتدای آیه 12 می خوانیم: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ … اى کسانى که ایمان آورده‏اید، از بسیارى از گمانها بپرهیزید که پاره‏اى از گمان ها گناه است … و یا بسیاری از آیات دیگر که قصد بحث و بررسی پیرامون آنها را نداریم. اما زمانی که قرار است افراد در مورد عدم رعایت حجاب و عفاف نهی بشوند قران اینگونه تصریح می نماید که: وَلاَ تَقْرَبُواْ الزِّنَى إِنَّهُ کَانَ فَاحِشَةً وَسَاء سَبِیلاً و نزدیک زنا نروید (حتى از عمل‏هاى مقدماتى آن نیز دورى کنید) زیرا که آن بسیار زشت است و بد راهى است (که به فساد جامعه و زوال معنویت آن منتهى مى‏گردد)

همانطور که در ترجمه فوق -ترجمه آیت الله مشکینی(ره)- تاکید گردیده لفظ "لا قتربوا" به معنای "نزدیک نشوید" است و در حقیقت در این آیه خداوند متعال مسلمین را از نزدیک شدن به این گناه بر حزر داشته است و این یعنی وظیفه ما این است که کلیه راه هایی که احتمال دارد به این گناه ختم گردد را مسدود نموده و حتی از نزدیک شده به آن نیز اجتناب نماییم. حال با دانستن این لطیفه قرانی و بسیاری دیگر از این دست آیات و روایات به نظر می رسد تعریف زیر، تعریفی جامع، مانع و عملیاتی باشد: حجاب؛ پوشش و ساتری است که فرد را از طمع نامحرم مصون و محفوظ بدارد. در این تعریف سه نکته مورد توجه قرار گرفته است:

اول اینکه حجاب اختصاصی به بانوان ندارد و می تواند در مورد آقایان نیز مطرح گردد،

دوم اینکه حجاب یک پوشش و ساتر است و البته نه فقط به معنای لباس که ظاهر بدن را بپوشاند بلکه پوششی که تمامی جوانب یک فرد را می پوشاند از جمله ظاهر بدن، رفتار و نحوه تعامل، نحوه گفتگو و ...

و سوم اینکه این پوشش و ساتر یک ماموریت دارد و آن مصون و محفوظ نگه داشتن شخص از طمع نامحرم است و با مقدمه عفاف و عفت خواهد بود.

ابعاد حجاب در بخش گذشته عرض شد که فریضه حجاب نه اختصاصی به مختص بانوان دارد و نه تک بعدی بوده و فقط همین پوشش ظاهری را شامل می شود حال سوالی که مطرح می شود این است که سایر ابعاد حجاب کدامند؟ در این بخش سعی داریم بصورت خلاصه به بررسی سه بعد، حجاب نگاه، حجاب رفتار و حجاب در پوشش (پوشش ظاهری) بپردازیم. حجاب چشم آیات و روایات فراوانی در باب محجوب نگاه داشتن چشم نقل گردیده است اما زیبا ترین و صریح ترین آنها، آیات 30 و 31 سوره نور می‏باشد که در آنها به مردان مومن تذکر داده می شود که: قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ ... (نور؛30) ]ای رسول[ ما به مردان مؤمن بگو تا چشم‎ها را از نگاه ناروا بپوشند ... و به زنان مومن هم تذکر داده می شود که قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ ... (نور؛31) ]ای رسول[ به زنان مؤمن بگو تا چشم‎ها را از نگاه ناروا بپوشند ...

از این دو آیه بر می آید که اولا از آنجا که هر دو آیه با فعل امر نازل گردیده محافظت از چشم، (حجاب چشم) واجب است. ثانیا وجوب این نوع حجاب هم برای آقایان و هم برای خانم ها می باشد و این نیست که فقط آقایان باید مراقب چشمان خود باشند.

نگاه کردن به ناموس دیگران،‌ خواست شیطان است. چشمی که تیرهای آلوده نگاه را به نامحرمان پرتاب می کند، محل کمین شیطان بوده و شیطان از کمان چشم های او، ناموس دیگران را نشانه می گیرد. پیامبر اکرم (علیه السلام) فرمودند: النَّظَرُ سَهمٌ مَسْموُمٌ مِنْ سِهامِ اِبلیسَ نگاه (به نامحرم) تیز زهرآلودی از تیرهای شیطانی است. (بحارالانوار، ج 104، ص 38) و نیز حضرت امام صادق (علیه السلام) در باب عمق زیان نگاه ناصحیح فرمودند: اَلنَّظرَهُ بَعْدَ النًّظرَهِ تَزرِعُ فی الْقَلبِ الشَّهْوَهَ وَ کَفی بِها لِصاحِبِها فِتْنَه چشم چرانی، تخم شهوت را در دل می کارد و چنین کاری برای نگاه کننده کافی است که منشأ فتنه گردد. (روضه المتقین، ج 9،‌ص 434.) حجاب در گفتار و رفتار: یکی از راه هایی که امکان دارد موجب طمع نا محرمان در انسان گردد، نوع گفتار و گویش فرد است.

قران به صراحت در این باب به زنان پیامبر تذکر داده و می فرماید: یَا نِسَاء النَّبِیِّ لَسْتُنَّ کَأَحَدٍ مِّنَ النِّسَاء إِنِ اتَّقَیْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا "اى همسران پیامبر، شما ]اگر تقوا پیشه کنید[ مانند دیگر زنان (عادى) نیستید، پس با گفتارتان ناز و عشوه مریزید تا کسى که در دل او مرض (فسق و فجور) است (در شما) طمع ورزد، و گفتارى نیکو (و دور از تحریک و ریبه) بگویید" ( الاحزاب؛ 32) در این آیه ضمن نهی کردن ایشان از گفتار تحریک آمیز تاکید می شود که این نوع گفتار موجب طمع نامحرم در شخص خواهد شد. و پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) درباب لزوم رعایت حریم در صحبت کردن آقایان با خانم ها می فرمایند: "هرکس با زن نامحرمی شوخی کند در قبال هر کلمه شوخی، خداوند او را هزار سال در جهنم زندانی خواهد کرد" (وسائل الشیعه ج20 - ص 198) برای مطالعه بیشتر و دقیق تر در این باب پیشنهاد می گردد به کتاب "مرزهای ارتباط بین زن و مرد یا فلسفه نگاه و حجاب" نوشته جناب آقای اصغر طاهرزاده مراجعه نمایید.

حجاب در پوشش:

در زمان نبی اکرم (صلی الله علیه و آله) زنان مسلمانی که برای اقامه نماز جماعت به امامت پیامبر (صلی الله علیه و آله) به مسجد می رفتند، هنگام عزیمت و هنگام بازگشت بعضى از جوانان هرزه و اوباش بر سر راه آنها مى‏نشستند و با مزاح و سخنان ناروا آنها را آزار مى‏دادند و مزاحم آنان مى‏شدند. در این هنگام بود که آیه 59 از سوره احزاب آیه 59 نازل شد و به ایشان دستور داد تا با پوشش هایی بدن خود را بپوشانند تا مورد اذیت و آزار و تعرض نامحرمان قرار نگیرند: یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُل لِّأَزْوَاجِکَ وَبَنَاتِکَ وَنِسَاء الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِن جَلَابِیبِهِنَّ ذَلِکَ أَدْنَى أَن یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِیمًا آیت الله مشکینی (ره) در ترجمه این آیه می فرمایند: اى پیامبر، به همسران و دخترانت و زن‏هاى مؤمنان بگو روسرى‏ها و چادرهاى خود را بر خویش بیفکنند (که گردن و سینه و بازوان و ساق‏ها پوشیده شود) این (کار) نزدیکتر است به آنکه (به حجاب و عفت) شناخته شوند تا مورد تعرض و آزار (فاجران) قرار نگیرند و خداوند همواره آمرزنده و مهربان است. همانطور که از آیه فوق بر می آید وجوب رعایت حجاب ظاهری به این جهت است که زنان مومن از طمع، تعرض و آزار فاجران دور بمانند. چرا پوشش ظاهری خانم ها محدود تر است؟

قصد داریم پاسخ این سوال را با بهره گیری از مبانی روانشناسی بیان نماییم. به لحاظ روانشناسی بین خانم ها و آقایان از جهت توجه به اطراف تفاوت عمده ای وجود دارد و این تفاوت از آنجا ناشی می گردد که توجه آقایان به اطرافشان دیداری است. این یعنی آقایان برای ارتباط برقرار کردن با اطراف باید به شی مورد نظر نگاه کنند برای اینکه این مطلب قدری ملموس تر گردد؛ کافیست با آقایی که در حال خواندن (مثلا روزنامه) است بگویید "می آیی امروز برویم منزل فلانی؟"در اکثر اوقات (استثنا هم دارد) با این صحنه مواجه می شوید که آقا سرش را بالا می آورد و می گوید "چی گفتی؟" اما خانم ها اینطور نیستند بلکه توجهشان شنیداری است و برای ارتباط برقرار کردن با محیط اطراف کافی است به اتفاقات گوش بدهند برای همین است که یک خانم هم زمان می تواند ظرف بشوید، به تلفن پاسخ دهد و در عین در جریان ماجرای فیلم تلویزیون هم باشد چرا که همزمان می تواند صدای همه آنها را بشنود. اما آقایان این امکان را ندارد چون فقط به یکی از آنها می توانند نگاه کنند.

از مطلب فوق اینگونه بر می آید که آقایان به دیدن صحنه ها بیش از خانم ها عکس العمل نشان می دهند. چون توجهشان به اطراف دیداری است و در نتیجه خانم ها برای در امان ماندن از طمع نامحرمان باید بیشتر جلوی این توجه را بگیرند و بین خود و آقایان مانعی مستحکم ایجاد نمایند و این مانع همان حجاب ظاهری است. و از طرفی آقایان نیز باید بیشتر از خانم ها مراقب چشمان خود باشند تا در دام شیاطین انسی و جنی گرفتار نگردند و این نیز همان حجاب چشم می باشد. از سوی دیگر در تمام افراد حسی وجود دارد که آن را حس خود نمایی می نامند و عبارت است از تمایل افراد برای نشان دادن خود (توانایی ها، ظاهر، معلومات و ... ) به دیگران که از آن با عنوان تمایل افراد برای دیده شدن نیز نام می برند برای اینکه بهتر این حس را درک کنیم بهتر است قدری به علت تمایل افراد برای انجام کار های خارق العاده توجه نماییم که تنها نتیجه معروف شدن و یا نهایتا ثبت آن فعل خارق العاده در کتاب رکورد های گینس می باشد و کسب این نتیجه حتی ممکن است به قیمت جان او تمام شود. و یا بسیاری از این نوع اعمال و رفتار ها که نتیجه ای جز قرار گرفتن در معرض دید دیگران، ندارد.

اما توجه به یک نکته بسیار ضروری است و آن اینکه این حس در خانم‏ها بسیار، بسیار بیشتر از آقایان است حال اگر این مطلب را در کنار نوع توجه آقایان به اطراف (که در ابتدای این بخش بیان شد) بگذاریم به جوابی قابل قبول برای علت محدودیت بیشتر خانم ها در رعایت حجاب و پوشش ظاهری خواهیم رسید. اجازه بدهید این بخش را دو گوهر گران مایه از اهل بیت به پایان برسانیم. امام على علیه السّلام فرموده اند : پوشیده و محفوظ داشتن زن مایه آسایش بیشتر و دوام زیبایى اوست. (غرر الحکم -5820) رسول خدا (صلی الله علیه واله) فرمودند: هلاکت زنان امت من در دو چیز است: «[نمایان کردن]طلا و لباس نازک‌‌».( امالی - شیخ مفید،) معیار برای تشخیص حجاب اسلامی پس از بررسی تعریف حجاب، ابعاد آن و بیان علت محدود تر بودن خانم ها در حجاب ظاهری می خواهیم در مورد معیار یا معیارهای حجاب ظاهری قدری مطالبی را بیان نماییم. در حقیقت می خواهیم خط کشی را بیابیم که هر فردی خود به تنهایی و با استفاده از آن خط‏کش بتواند تشخیص دهد که نوع پوششی که می خواهد انتخاب کند اسلامی است یا غیر اسلامی. بگذارید قدری به عقب تر برگردیم و نگاهی دیگر بار به تعریف حجاب بیاندازیم.

در این تعریف عرض شد که حجاب؛ پوشش و ساتری است که فرد را از طمع نامحرم مصون و محفوظ بدارد. اگر به تعریف فوق نیک بنگریم، خواهیم دید که این تعریف، یک تعریف عملیاتی است و می توان به آن به عنوان یک خط کش نگاه کرد. بدین معنی که وقتی فردی می خواهد لباسی برای خود تهیه کند باید به این بیاندیشد که آیا با پوشیدن این لباس توجه نامحرم را به خود جلب خوهم کرد؟ و آیا با این پوشش می توانم از طمع نامحرمان در امان باشم؟ مثلا وقتی آقایی می خواهد شلوار های عجیب و غریبی که متاسفانه افراد بدون توجه به ریشه و منشا آنها و صرفا به واسطه مد بودن تهیه نموده و استفاده می کنند و یا تیشرت های تقریبا بدون آستین بدن نما و یا همین مدل های اصلاح موی سر یا .... را برای خود برمی گزیند بیاندیشد و ببیند که آیا این کارها سبب جلب توجه نامحرمان می گردد یا خیر؟ و یا خانمی که می خواهد لباس های تنگ و بدن نما و یا با رنگ های تندی که از فاصله زیاد و حتی از زیر چادر هم نمایان هستند را برای خود بر می گزیند بیاندیشد و ببیند که آیا این پوشش، وی را از طمع نامحرمان محفوظ می دارد یا بیشتر توجه ایشان را به وی جلب می نماید؟ فرد بیاندیشد و ببیند در جامعه ای که پر شده است از گرگ هایی که به دنبال شکار طعمه می گردند (دخترانی که بدنبال شکار پسرانند و پسرانی که به دنبال شکار دخترانند) و چشم هایشان به همه سو می گردد و می تازد تا شکاری را بچنگ بیاورد؛ آیا این نوع پوششی که می‏خواهم انتخاب نمایم می تواند من را از خطر طمع این گرگ های ادم نما محفوظ نگه می دارد یا …؟

اگر به تعریف ارائه شده برای حجاب خوب دقت کنیم خواهیم دید که بهترین معیاری که می توان برای حجاب ظاهری ارائه داد این جمله است: "بنگریم و ببینم که آیا این نوع پوشش ما را از طمع نا محرم مصون و محفوظ می دارد؟" البته همانطور که قبلا عرض شد حجاب در تمام ابعاد مخصوصا به لحاظ ظاهری برای خانم ها محدود تر است و ایشان در انتخاب لباس و نوع پوششان باید دقت بیشتری بنمایند. بگذارید یادداشت را با ذکر یک واقعه به اتمام برسانم. مدتی پیش با یکی از دوستانم در مورد نوع خاصی از چادر صحبت می کردم که آیا این نوع چادر می تواند حجاب خوبی باشد یا خیر؟ بحث های فراوانی شد و استدلال های زیادی برای او مطرح کردم که این نوع چادر پوشش کاملی نیست.

اما اخر بحث دوستم جمله ای گفت که بسیار جای تامل دارد و آن این بود که: "حرف هایت را قبول دارم اما ]این نوع چادر[خیلی قشنگه و به خانمم می آید " راستش را بخواهید دیگر از تاثیر گذاری کلامم در وی نا امید شده بودم وگر نه به او عرض می کردم که مشکل این نوع از پوشش همینه که خیلی قشنگ و جذابه و به خیلی ها مخصوصا خانم های جوان هم می آید و به زیبایی آن ها می افزاید اما فراموش نکن که حجاب قرار است پوشاننده زیبایی های خانم ها باشد و نه نمایش دهنده و افزاینده زیبایی ها ...

بنده خدا فراموش کرده بود که زیبایی های همسرش فقط مخصوص اوست نه برای همه آدم های کوچه و بازار ... و کلام پایانی بخشی از وصیت نامه ای شهید محمودباقر شادمی است: مردم می‌خواهید تا کی در خواب خرگوشی بسر برید و به این همه مسائل بی‌اهمیت باشید. چرا باید این همه فساد جامعه را فرا گیرد، ولی ما بی‌تفاوت باشیم مگر نه این است که پیام خون آنها ادامه دادن راهشان است؟ کاری نکنیم که در آن دنیا شرمندة روی شهیدان باشیم. بیایید تا دیر نشده از یک سری کارهایی که باعث گناه می‌شود د

ایمیل: roodavar1@gmail.com سامانه پیامکی رودآور ۳۰۰۰۸۸۳۳۰۰۰۰۶۱

دیدگاه شما

CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.
صندوق خیریه
همدان پرس
آب و هوای تویسرکان