آخرین اخبار

5. شهريور 1394 - 7:46   |   کد مطلب: 19254
ترکیه که در سال های گذشته شاهد شکوفایی چشم گیری در عرصه اقتصاد بود، این روزها در گرداب بحران اقتصادی ناشی از تنش های سیاسی و اجتماعی گیر افتاده است.

به گزارش رودآور به نقل از آناج، با رشد اقتصادی ترکیه پس از دهه 90 میلادی که برای ترکیه از نظر اقتصادی همراه با بحران و ورشکستگی بود، حزب حاکم سرمایه‌ گذاری ‌های گسترده ‌ای در خدمات اجتماعی و زیرساخت ‌ها انجام داد و همین امر منجر به ارتقا سطح زندگی بسیاری از مردم این کشور شد، اما گزارش ‌ها نشان می ‌دهد دوران رشد سریع اقتصادی در ترکیه که در سال ‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ به نه درصد رسیده بود و می توان گفت یکی از افتخارات حزب حاکم "عدالت و توسعه" بود، در سال گذشته به دلیل وجود چالش های سیاسی داخلی و خارجی، با شش درصد کاهش به کمتر از سه درصد رسیده و دولت ترکیه با وجود تکذیب این موضوع برای آرام نگه داشتن اذهان عمومی و تلاش های فراوان، نتوانسته است رشد اقتصادی را در سطح نه درصد حفظ کند و میزان بیکاری و فقر در کشور را کاهش دهد. این گزارش ها رویای رجب طیب اردوغان که می خواست ترکیه را از رتبه هجدهم به دهم در اقتصاد جهانی برساند و نوید آن را تا سال ۲۰۲۳، یکصدمین سال تاسیس جمهوری ترکیه داده بود، به چالش انداخته است. 

 

 

جذب سرمایه های خارجی بس دشوار شده است!

ترکیه از جمله کشورهایی است که به ویژه به شرایط نقدینگی در جهان حساس است؛ چرا که باید بخش زیادی از منابع مالی برای بدهی خود را از منبع جذب سرمایه‌ های خارجی تأمین کند که البته در طول سال های گذشته در این موضوع خیلی موفق بود. مطابق آمارهای بانک مرکزی ترکیه، از زمان انتخابات، سبد اوراق عرضه سرمایه‌ گذاران خارجی با کاهش ۱٫۷ میلیارد دلاری رو به رو شده است.

در دو ماهه نخست سال جاری میلادی ارزش سرمایه مستقیم خارجی وارد شده به ترکیه معادل ۲٫۷ میلیارد دلار برآورد شده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲٫۵ درصد کاهش داشته است. 70 درصد از سرمایه های خارجی مستقیم وارد شده به ترکیه طی این مدت از مبادی کشورهای عضو اتحادیه اروپا بوده است که با حدود ۱۲ درصد کاهش نسبت به سال گذشته در سهم آن ها از این سرمایه ها همراه بوده است؛ به گونه ای که ۸۱٫۳ درصد از سرمایه های مستقیم خارجی در مدت مشابه سال گذشته از اتحادیه اروپا به این کشور منتقل شده بودند. این امر در شرایطی اتفاق افتاده است که ۴۲۰۰۲ شرکت خارجی در ترکیه فعالیت می کرده اند.

 

تعدد زیاد شرکت های خارجی در ترکیه مزیت یا معضل؟

بر اساس اعلام وزارت اقتصاد ترکیه در ماه فوریه سال جاری میلادی ۴۲۰۰۲ شرکت خارجی در ترکیه فعالیت می کرده اند که ۲۴۷۷۳ شرکت از این تعداد تنها در شهر استانبول و ۴۴۷۰ شرکت خارجی نیز در آنتالیای ترکیه مشغول به فعالیت بوده اند. بیش از ۶ هزار شرکت در ترکیه توسط سرمایه گذاران آلمانی و بیش از ۲۷۰۰ شرکت نیز توسط سرمایه گذاران انگلیسی تأسیس شده اند.

 

سودی از جنس بدهی دلاری

اقتصاد ترکیه در سال های گذشته پیشرفت چشم گیری داشته است اما سران کشور غافل از این موضوع بودند که ریسمان اقتصاد خود را به دور سرمایه گذاران خارجی می بندند. آن چه که باید مورد توجه قرار می گرفت، این اصل است که در نهایت این سرمایه پس از سال های حضور خود، کشور مقصد را با حجم قابل توجهی از سود که از اقتصاد آن به دست آورده است به کشور مبدا ترک می کند. به طور کلی ورود سرمایه مستقیم خارجی در کوتاه مدت به شکوفایی اقتصادی منجر می شود اما ادامه سرازیر شدن آن از یک سو به افزایش وابستگی ساختار اقتصادی و از سوی دیگر در بلند مدت به خروج حجم بالای سرمایه ناشی از سود شرکت ها و اصل سرمایه و بازگشت آن ها به کشورهای مبدا سرمایه گذاری می انجامد.

این خروج سرمایه از یک سو عطش ساختار اقتصادی را به ورود سرمایه های جایگزین بیشتر کرده و از سوی دیگر با حذف برخی فرصت های شغلی و همچنین افزایش بدهی های خارجی، کشور مقصد را با بحران های جدی اقتصادی و اجتماعی مواجه می کند. 

این در حالی است که بانک مرکزی ترکیه اعلام نموده است: نزدیک به 58 درصد بدهی خارجی کشور ترکیه از جنس دلار است.

 

تنش های اجتماعی بستر ساز بحران اقتصادی

ترکیه از سال گذشته شاهد تنش های اجتماعی زیادی بوده است. بحران هایی نظیر اعتراضات مربوط به "پارک گزی" که به ناآرامی های گسترده در این کشور منجر شد، و باعث شد جریان ورود سرمایه خارجی به این کشور با مشکل مواجه شد. به اعتقاد برخی کارشناسان بحران پارک گزی ناشی از افزایش نرخ بیکاری در این کشور و بروز اعتراضات شدید در میان جوانان ترک نسبت به سیاست های دولت این کشور بوده است. تاثیر منفی ادامه درگیری ها بین عناصر مسلح حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) و ترکیه نیز جریان ورود سرمایه را بیش از پیش مختل کرده است.

 

لیر در حال سقوط آزد

با کاهش ورود سرمایه های خارجی ناشی از بحران های اجتماعی و سیاسی جدی، ارزش پول ترکیه طی ماه های اخیر به شدت کاهش یافته و تورم در این کشور روند افزایش را در پیش گرفته است. تورمی که به عنوان بالا رفتن نرخ دلار بیان می شود و چیزی جز عوام فریبی نیست. افزایش تورم و اصرار بانک مرکزی ترکیه بر بالا ماندن نرخ سود بانکی نه تنها بحران اقتصادی در این کشور را دامن زده است بلکه بحران سیاسی ناشی از رد درخواست دولت این کشور و به خصوص شخص رجب طیب اردوغان، از سوی بانک مرکزی در زمینه کاهش نرخ سود، شرایط اقتصادی این کشور را با آینده ای مبهم مواجه ساخته است.

 
 

فقر و گرسنگی پشت در ترکیه

ارزش لیره ترکیه در دو سال گذشته سقوط کرده و در نتیجه از هر چهار کودک در این کشور یک کودک با خطر گرسنگی رو به رو است. به ادعای احزاب مخالف، در ترکیه کنونی بیش از هفده میلیون فقیر وجود دارد و بیش از شش میلیون بیکار به چشم می‌ خورد. آمارهای اقتصادی در ترکیه نشان می ‌دهد بیست و هفت درصد از مردم این کشور از رشد اقتصادی ده سال گذشته سودی نبرده و زیر خط فقر قرار گرفته ‌اند. میزان بیکاری در ترکیه به یازده درصد رسید که بیشترین میزان در پنج سال گذشته است. طبق آمار موجود ۱۹ درصد از ساکنان ترکیه درآمد کمتر از دو دلار در روز دارند و سه و نیم درصد از مردم با درآمد کمتر از یک دلار زندگی می ‌کنند. کنفدراسیون سندیکای کارگری ترکیه، خط فقر برای یک خانواده چهار نفری در ترکیه را برای ماه آوریل ۲۰۱۵ بالغ بر چهار هزار و ۳۴۴ لیر و مرز گرسنگی را یک هزار و ۳۳۴ لیر اعلام داشته است. 
 

افزایش نرخ تورم و بیکاری

طی ماههای اخیر نرخ تورم به ۸ درصد، نرخ بیکاری به ۱۱ درصد و صادرات نیز ۱۹ درصد کاهش داشته است. حزب عدالت و توسعه که ۱۳ سال به تنهایی اقتدار را در دست داشت، هدف رشد اقتصادی ۴ درصدی را در راس برنامه های اقتصادی خود برای سال ۲۰۱۵ قرار داده بود. با تشکیل حکومت موقت و پایان یافتن اقتدار حزب عدالت و توسعه وضعیت نامعلوم و مبهمی فضای جامعه را فرا می گیرد که این موضوع تاثیرات بسزایی بر اوضاع اقتصادی ترکیه خواهد داشت؛ لذا امیدها برای دست یابی به رشد اقتصادی مطلوب کمتر و کمتر می شود. از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۲ متوسط رشد اقتصادی ترکیه ۵،۴ درصد و در سه سال اخیر به ۳ درصد کاهش یافته است.

 

کاهش شدید قدرت خرید مردم

 

این کشور طی سه سال اخیر با کاهش رشد اقتصادی و کاهش شدید قدرت خرید مردم رو به رو بوده و در نتیجه نارضایتی از حزب حاکم افزایش یافته است. در حالی که مردم در گذشته به دلیل عملکرد مثبت اقتصادی از حزب حاکم حمایت کرده ‌اند اما هم اکنون دیگر انتظار هیچ معجزه اقتصادی ندارند و میزان رشد اقتصادی نوید آینده خوبی ندارد.

گفتنی است، ادامه این روند اقتصادی، کاهش ارزش لیر و ادامه بحران های اجتماعی که به افزایش ریسک سرمایه گذاری در ترکیه منجر می شوند از یک سو و از سوی دیگر افزایش تنش های سیاسی ناشی از تشکیل حکومت موقت،‌ خبر از ادامه یافتن این روند اقتصادی نامطلوب طی ماه های آینده در ترکیه می دهند.

رشد حیرت آور ترکیه که از زمان به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه آغاز شده بود و در سال های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ از مرز ۸ درصد گذشت و یکی از کلیدهای موفقیت اردوغان بر حفظ قدرت و رسیدن به بالاترین سمت های حکومتی بود، اکنون به سمتی می رود که دیگر اثری از آن باقی نماند و اردوغان را بر آن دارد تا به فکر دستاویز دیگری برای حفظ جایگاه خود بیفتد.

انتهای پیام/

ایمیل: roodavar1@gmail.com سامانه پیامکی رودآور ۳۰۰۰۸۸۳۳۰۰۰۰۶۱

دیدگاه شما

صندوق خیریه
همدان پرس
آب و هوای تویسرکان