اسدالله بیات يكي از هنرمندان چير‌ه‌دست منبت در تویسرکان به عنوان قطب جغرافیایی مبل و منبت ایران زمین، با گلايه از عدم حمايت دولت از اين هنر ناب مي‌گويد: امروز طرح‌های ما در خارج از کشور اقبال زیادی دارد اما صادر نمي‌شوند، دولت اگر به صادرات اهمیت دهند، اين هنر بیشتر از نفت درآمد دارد.

به گزارش خبرگزاری فارس از همدان، تولید انواع صنایع‌دستی چوبی مانند خراطی، ظریف‌کاری و منبت‌کاری از دیرباز در تویسرکان رواج داشته و شمار زیادی از  روستاهای توابع این شهرستان نیز به این صنعت روی آورده‌اند.

تویسرکان قطب جغرافیایی مبل و منبت ایران زمین، شهری که هنرمندانش دستانشان را نقش‌بند چوب‌ها کرده‌اند و ترسیم دل را بر روی چوب سخت حکاکی می‌کنند.

اسدالله بیات یکی از هنرمندان این شهرستان که در منبت از چیره‌دستان این شهر به شمار می‌رود و عنصر ظرافت در کارها و آثارش محسوس است، طی گفت‌وگویی به ناگفته‌های خود در این زمینه پرداخت.

فارس: از گذشته فعالیت خود در عرصه منبت بفرمایید.

پدرم یکی از چهره‌های ماندگار استان و بلکه کشور است و کارهای بسیار مهمی را انجام داد، پدر بنده اساتیدی داشت که هر یک بیش از 100 سال در منبت و صنایع چوب فعال بودند و منبت‌های که اکنون نیز طراحی می‌شود، برخی وارداتی است اما برخی قدمت زیادی دارد.

فارس: منبت از چه تاریخی وارد تویسرکان شده است؟

منبت از گذشته‌های دور در تویسرکان فعال است، صندوق استرومردخای را 80 سال پیش مرحوم عنایت صالحی ساخته و دومین صندوق را نیز پدرم سال 1350 ساخت که من نیز در کنار او بودم، این هنر بسیار عالی است و امروز کسی نیست که چنین طرحی را ایجاد کند.

فارس: چوبی که در آثار خود استفاده می‌کنید بیشتر از چه جنسی است؟

چوب‌های مصرفی در منبت، بیشتر از خود تویسرکان است اما گاهی از چوب‌های وارداتی چون چنار نیز استفاده می‌شود اما چون کارهای ما قدمت تاریخی دارد، جز گردو چیزی کار نمی‌کنیم.

کار منبت روی چوب گردو جواب می‌دهد تا ماندگاری آن نیز بالا باشد اما ارسی‌هایی که ساخته می شود باید حتماً از چنار باشد و نمی‌شود از چیز دیگری ساخت.

فارس: طرح‌هایی که کار می‌کنید بیشتر برگرفته از کجاست؟

این طرح‌های قدیمی اکثراً فی‌البداهه و از قدیم بوده اما برخی از طرح‌های کنونی از تاجیکستان است.

هر نوع طرحی که برای نخستین بار در دنیا بوده ما انجام می‌دهیم و در مجسمه‌سازی نیز رتبه نخست کشور را دارم اما بهترین و قدیمی‌ترین آن منبت ارسی و گره چینی است، این طرح ها تلفیقی از قدیم و جدید است و اگر امروز کسی برای دیدن کارها می‌آید، هم قدیمی و هم جدید را می‌بیند.

فارس: آیا آموزش به جوانان نیز مدنظر است؟

من چندین سال فنی و حرفه‌ای آموزش می‌دادم به طوری که سرپرستی آموزش با حدود 400 مجتمع زیر نظر با من بود اما پس از مدتی ارتباط کمتری گرفتم و اکنون در کارگاه خودم مشغول به فعالیت هستم.

فارس: فرزندان یا اطرافیان شما تمایلی برای ادامه هنر منبت دارند؟

من تنها یک دختر دارم اما از اطرافیان و بستگان هستند کسانی که تمایل به یادگیری این هنر دارند، به لطف خدای بزرگ در هنر مجسمه‌سازی و پیکرتراشی حرف اول را در کشور می‌زنم، اما تمایل دارم بقیه هم بیایند و کار را یاد بگیرند.

فارس: دلیل اینکه جوانان امروزی تمایل چندانی به فعالیت در بخش‌های هنری ندارند، چیست؟

این کار عشق می‌خواهد و تا عاشق نباشی نمی‌توانی کار کنی، من اگر اثری خلق می‌کنم وقتی خودم کنار آن قرار می‌گیرم، عشق می‌کنم، اما امروز اکثراً چون پول ملاک اول زندگی شده و همه چیز را در پول می‌بینند؛ وقتی پول هم نباشد، تمایل به کار ندارند.

فارس: صادرات کارهای شما در چه وضعیتی است؟

امروز طرح‌های ما برای دیگران بسیار مورد پسند است و در خارج از کشور اهمیت زیادی دارد اما اینکه چرا صادر نمی‌شود به این دلیل است که اساس کار باید اجرا شود، هرچند در این موارد می‌توان طرح داد زیرا اگر به صادرات اهمیت دهند، خیلی بیشتر از نفت درآمد دارد.

فارس: علت اهمیت ندادن به کارهایتان را در چه می‌بینید؟

متأسفانه آنهایی که در رأس امور هستند، درک چندانی از هنر ندارند و متوجه نیستند چه می‌خواهیم، یا ما منظورمان را نمی‌رسانیم یا آنها نمی‌توانند منظورشان را به ما بفهمانند.

فارس: تاکنون چند اثر شاخص تولید کرده‌اید؟

حدود 70 تا 80 کار تاکنون انجام داده‌ام که در خارج از کشور هم مطرح است، طرح اسلیمی و قرآنی داشتم که برای خارج از کشور نیز می‌توان چنین کارهای ارزشی متناسب با مقدسات آنها نوشت زیرا کار دست خیلی باید دیده شود.

پیشنهادی مبنی بر ایجاد یک نمایشگاه در یکی از کشورهای خارجی (اروپایی) دادم که مورد قبول واقع نشد زیرا کشورهای خارجی ارزش کار دست و هنری را می‌دانند.

در حالی که در تویسرکان صنف منبت درآمد کمی داشته و به سختی شب و روز می‌گذارند و این ناشی از فراموش کردن آنهاست.

*فارس: پیشنهاد شما برای حمایت از منبت‌کاران چیست؟

دولت باید از هنرمندان حمایت کند، پدر من خود یک میراث فرهنگی و به تمام معنا استادکار بود زیرا مسلط به 80 نوع اتصالات چوبی بود که بنده نیز از وی یاد گرفته‌ام به طوری که هیچ یک از دانشگاه‌های دنیا هنوز قادر به طراحی آن نیستند.

پدرم از سال 1320 سرنجار در زمینه‌های مختلف بود، اما یک نفر هم نیامد که کار ما را ببیند و آن را برای نسل آینده حفظ کند.

فارس: به منبت‌کاران در بخش تسهیلات کمک می‌شود؟

برای اخذ تسهیلات باید هفت‌خان رستم را گذارند، در حالی که در خارج از کشور به استقبال کار هنرمند می‌روند، اما اینجا هیچ اقدامی نشده است.

فارس: از کارهای شاخص خود نیز بفرمائید.

ساخت چندین درب مسجد، ساخت ضریح امامزاده هارون که بی‌نظیر است، ساخت درب مسجد امام حسن عسکری(ع)، ساخت درب حوزه علمیه، ساخت درهای تکیه بیگلربیگی کرمانشاه و ... از جمله کارهایی است که بنده تولید کرده‌ام.

فارس: حرف پایانی...

ضمن تشکر از شما به خاطر توجه به جامعه هنری، باید بگویم کارهای من در ایران منحصربه فرد است و فقط باید دیده شود، ساخته‌هایم ریشه خانوادگی دارد برای مثال وقتی قاب آینه می‌زنم، 10 نوع اتصالات در آن انجام می‌شود، بنده تولید و فروش کارهای مختلفی را دارم و هرچه سفارش داده شود نیز انجام می‌دهم.

انتهای پیام/