30 مهر سال 57 بود که جمعی از دانش آموزان همدانی در اعتراض به آتش کشیدن مسجد جامع کرمان سینما رکس آبادان و سرکوب دانش آموزان تظاهرات دبیرستان پروین همدان در مرکز شهر همدان فریاد الله اکبر سر دادند، فریادهایی که کم کم تبدیل به مرگ بر شاه شد.

شاهدان عینی حضور بیش از 10 هزار نفر جمعیت را در تظاهرات می گویند که پیشقراولان آن دانش آموزان و نوجوانانی بودند که شجاعانه برای دفاع از حق به میدان آمده بودند و مأموران رژیم طاغوتی در خیابان شورین قدیم آنان را به گلوله بستند.

خروش ضد طاغوتی همدانی ها که حماسه 30 مهر را رقم زد، بازتاب های گسترده ای در سطح ملی و جهانی داشت، به طوری که پس از آن، سلسله تظاهرات بسیاری علیه رژیم شاهنشاهی به راه افتاد که یکی از آن ها حماسه 13 آبان ماه سال 57 بود.

پس از وقوع حماسه 30 مهر سال 57 و شهادت تعدادی از مردم همدان اسم خیابان شورین قدیم به نام خیابان شهدا تغییر یافت.

در سخنانان امام خمینی(ره) در کتاب صحیفه نور آمده است که چهارم آبان ماه همان سال ایشان بر این واقعه و اثرات آن را در پیشبرد نهضت انقلابیون تأکید داشتند.

«ابوالفتح مؤمن» از پژوهشگران و تدوینگر کتاب تاریخ انقلاب اسلامی در همدان است، وی سال 85 مقاله را با عنوان "خیزش دانش آموزان و دانشجویان همدان در 30 مهر" می نویسد و همین مقاله سرآغاز بازخوانی و شناسایی این واقعه در همدان و کشور می شود.

وی از مغفول ماندن زوایای مختلف تاریخ انقلاب اسلامی به دلیل تحمیل جنگ هشت ساله پس از پیروزی انقلاب اسلامی می گوید و اما چند سالی است که به ثبت تاریخ شفاهی وقایع مهم انقلاب در همدان به همراه همکاران خود در "مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور"  روی آورده است.

مؤمن از کمبود اسناد کتبی درباره حماسه 30 مهر می گوید، آنجا که برای تهیه مقاله و کتابی در این خصوص به مصاحبه و ثبت تاریخ شفاهی روی آورده و بیشتر به آن بسنده کرده است.

این پژوهشگر انقلاب اسلامی ادامه می دهد پس از چاپ مقاله خوشبختانه دکتر «یعقوب توکلی» آن را در کتاب خود" از این جا آغاز می شود…" می گنجاند و بدین ترتیب زمینه ای برای خارج شدن حماسه 30 مهر از مغفول ماندن فراهم می شود، به طوری که چند سالی است که برنامه های متعددی در راستای گرامیداشت این واقعه بزرگ در همدان برگزار می شود.

تصاویر مورد استفاده در متن توسط "مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور" تهیه شده است.

فاطمه زنگنه

انتهای پیام/