به گزارش خبرنگار رودآور، امروز 27 اسفندماه و سالروز به دار آويختن دانشمند و مؤلف بزرگ "عَينُ‏القضاتِ همداني" از مشايخ صوفيه(525 ق) است.

نام کامل وی عبدالله بن محمد بن علی میانجی همدانی بوده که به عنوان عین القضات همدانی شناخته می شد، وی در سال 492 هجری قمری متولد شد.

عین القضات را محدث، فقیه، مفسر قرآن، حکیم، شاعر و نویسنده بزرگ عصر خویش بود که آشنایی به زبان های پهلوی میانه، عربی و فارسی سبب شده بود تا به سه زبان نیز اشعاری داشته باشد.

وی که در خانواده ای شافعی مذهب متولد شده بود،  بالاترین جایگاه را در عرفان و تصوف داشته و کلام و حکمت، عرفان، ادب پارسی و عربی نیز به درجات عالی رسید.

انقلاب روحی عین القضات را تا حدودی شبیه به انقلاب روحی امام محمد غزالی می دانند، چرا که هر دو در علوم ظاهری تبحر داشته و در آخر به تصوف روی آوردند.

از تألیفات و آثار عین‌القضات همدانی می توان رساله جمالی، مکاتیب، شکوی الغریب عن الاوطان الی علماء البلدان به زبان عربی، رساله لوایح، زبدة الحقایق به عربی است که برگردان فارسی آن توسط دکتر مهدی تدین صورت گرفته است، تمهیدات به فارسی نام برد.

اشعار از عین القضات نیز به زبان فهلوی ـ فرس کهن ـ  وجود دارد.

او نزدیك به ۹ سده پیش، نوجوانی خود را در خراسان، نزد فیلسوف و دانشمند بزرگ، عمر خیام نیشابوری و استادانی  چون محمد حِمَویه گذرانید و آموزش دید. احمد غزالی از‌عارفان بزرگ و همراستای فكری ابن سینا، عین القضات را  قرة العین(نور دیده) نام نهاد. وی  با تردید به یقین های دیگران می نگریست و پریشان و حیران وادی جستجوها بود: 

وی در نوجوانی نزد عمر خیام نیشابوری؛ فیلسوف و دانشمند بزرگ و استادانی دیگر از جمله محمد حِمَویه آموزش دید و در این سنین دروس دینی را نیز فراگرفت.

 عین‌القضات همدانی مشهورترین كتاب فلسفی خود را با عنوان  زُبدَة الحقایق”(زبده) در سن ۲۴ سالگی تألیف کرد و «گرچه سلطه ی فقها و متعصبان زبان می برید و گلو می درید اما او با شهامت می نوشت: کجاست محرم رازی که یک زمان ....دل شرح آن دهد که چه دید و چه ها شنید.»

به گزارش رودآور، در بعضی روایات آورده‌اند پیش از قتل کاغذی سر به مهر به یکی از مریدانش می‌دهد که بعد از یک هفته بگشاید. در آن کاغذ این رباعی نوشته شده بود: ما مرگ و شهادت از خدا خواسته‌ایم/و آن هم به سه چیز کم بها خواسته‌ایم/گر دوست چنان کند که ما خواسته‌ایم/ما آتش و نفت و بوریا خواسته‌ایم.»

انتهای پیام/زنگنه