به گزارش خبرنگار رودآور، با توجه به هشدارهای مکرر هواشناسی و جهاد کشاورزی تویسرکان به دنبال کاهش دمای هوای شهرستان برآن شدیم تا در یادداشتی به بررسی چگونگی مقابله با سرمازدگی باغات بپردازیم، از این رو رحمان خزایی پرند در مقاله ای نوشت؛

سرمازدگی باغات

سرمازدگی باغات میوه در مناطق سردسیر و معتدل که در معرض یخبندان های زمستان و سرمازدگی بهاره هستند برای باغداران این نواحی امری کاملا طبیعی و پذیرفته شده است.

سرما و یخبندان در کشاورزی (زراعت و باغبانی) بخودی خود و همیشه امری نا مبارک و نامیمون نیست.بلکه در بسیاری موارد کاملا پدیده ای پذیرفته شده و حتی می‌توان گفت جزء ای از نیاز اکولوژیکی گیاه تلقی می‌شود مخصوصا در کنترل آفات، امراض و بيماريهاي گیاهی.

منتها این تنش سرمایی و یخبندانها بیشتر زمانی خسارت زا و زیان بار خواهند بود که بصورت ناگهانی و با نوسانات دمایی شدید وبه شکل تشعشعی و خارج از فصل و دیر هنگام و یا دیررس باشد.

و لذا اعتقاد به مقاومت در برابر سرما بعنوان یک پدیده و ابزار کمکی برای جلوگیری از بروز خسارت ناشی از سرما و یخبندان برای باغداران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

سرمای دیررس بهاره موجب آسیب دیدن جوانه های تازه بیدار شده درختان میوه و حتی میوه های تازه تشکیل شده می شود.

میوه های تازه تشکیل شده نسبت به گلها حساس ترند و در ۵ _ درجه بشدت آسیب می بینند.

روش های مختلفی برای جلوگیری از سرمای دیررس بهاره پیشنهاد شده که در اینجا به برخی از آنها اشاره می شود :

1 _ انتخاب و استفاده از ارقام دیر گل و مقاوم معرفی شده توسط مراکز تحقیقاتی

2 _ استفاده از ترکیبات شیمیایی

به عنوان مثال استفاده از اتفن در درختان میوه هسته دار در پاییز موجب تاخیر 4 تا 12 روزه در بهار میشه و یا استفاده از هورمون نفتالین استیک اسید در بهار موجب تاخیر 1_2 هفته ای در گلدهی می شود و یا انواع ضد یخ های جدید.

3 _ موقعیت و محل احداث باغات مثلا در مناطق شیبدار و کنار تپه های ماهور محل باغ را در شیب های شمالی انتخاب شود و همچنین احداث باغات در کنار جنگل ها، رودخانه ها، برکه ها و حاشیه سواحل که دارای هوای مرطوب ونقطه شبنم بالا هستند آسیب سرمای بهاره کاهش می یابد.

4 _ پاشیدن آب بر روی درختان

پاشیدن آب در دمای صفر درجه بر روی شاخه های درختان موجب تشکیل لایه نسبتاً عایق یخ در اطراف جوانه می شود. به ازاء هر لیتر آب که یخ می شود ۸۰  کیلو کالری گرما آزاد می‌شود.

5 _ تدابیر زراعی و مدیریتی

از عمده ترین این تدابیر می توان به تغذیه مناسب، اصلاح سیستم های آبیاری، مبارزه اصولی با علف های هرز، کف زنی، شخم، هرس مناسب و بموقع سر شاخه زنی، پیوند سرشاخه با ذخیره ژنی پیوندک ارقام مقاوم مخصوصا در باغات قدیمی و سنتی و...

6 _ ایجاد دود برای کاهش تشعشع

در شب های که احتمال بروز سرما توسط سازمان هواشناسی اعلام می شود با سوزاندن کاه و کلش و لاستیک موجب ایجاد دود در هوا مانع انعکاس تشعشع حرارت با طول موج های بلند به طرف بالا منعکس می شود توسط ذرات هوا شده و دمای باغ حفظ می شود.

7 _ ایجاد باد شکن در اطراف باغات

کشت درختان باد شکن نظیر چنار،زبان گنجشک، افرا و غیره در جهت شمالی که باد های سرد می ورزد موجب محافظت درختان میوه از سرما می شود.

8 _ گرم کردن باغات توسط بخاری های باغی و دمنده های طراحی شده توسط محققین کشور

دستگاههای دمنده هوا

ای گرم کنده برای جلوگیری از یخ زدگی و سرمازدگی باغات و محصولات زراعی در کشور طراحی شده است.

دستگاه های ساخته شده انطباق زیادی با کشاورزی و بخصوص باغداری کشور دارند.

 استفاده از این دستگاه ها یکی از بهترین روشهای حفاظتی فعال برای استفاده در باغات و مزارع کشور است که به نوعی با تنش سرمازدگی بهاره مواجه اند

این دستگاه های دمنده در واقع یک بخاری باغی متحرک مجهز به یک محفظه آتش و یک فن قوی هستند که باعث افزایش دمای هوای محیط و حفاظت از گیاهان می شوند.

مکانیزم این دستگاه ها بسیار ساده و به راحتی به انواع تراکتور متصل جابجا می‌شود.

در مواقعی که سرمای هوا به وضعیت بحرانی می رسد زمان و مکان شروع به کار دستگاه به کمک سیستم هوشمندی که در باغات نصب می شود برای باغداران مشخص می‌شود.

اساس کار این دستگاه ها. ایجاد تلاطم در لایه های پایدار هوا و رانش هوای گرم لایه های بالا به نزدیکی سطح زمین است و نیز بعنوان یک منبع تولید گرما نیز در گرم کردن محیط باغ موثر است.

این دستگاه ها با وجود سادگی، قابلیت های زیادی دارد و می‌توانند با سوخت های مختلفی نظیر گازوئیل و گاز طبیعی کار می کنند.

روش های کاهش خسارت سرمازدگی بهاره در باغات

بطورکلی روش های کنترل و حفاظت در برابر سرمازدگی بهاره را می توان به دو روش کنترل غیرفعال و کنترل فعال تقسیم کرد. کنترل غیرفعال شامل اتخاذ تدابیری پیشگیرانه در جلوگیری از خسارت سرمازدگی می باشد مانند انتخاب محل مناسب برای احداث باغ، استفاده از ارقام دیرگل و متحمل به سرما، انجام کشت های ترکیبی، برنامه تغذیه ای مناسب و  .... که در حال حاضر این روشهای غیرفعال برای جلوگیری از خسارت سرمازدگی که بر اساس پیش بینی های هواشناسی احتمال وقوع آن طی روزهای آینده، زیاد است، کارساز نیست. لذا به پیوست به فهرستی از روش های فعال حفاظت در برابر سرمازدگی که می تواند در سطح استان کاربردی باشد اشاره می شود:

1-به تعویق انداختن هرس زمستانه در باغاتی که هنوز اقدام به هرس ننموده اند.

2-عدم محلولپاشی عناصر غذایی محرک رشد بویژه کودهای حاوی نیتروژن و فسفر

3-سمپاشی درختان هسته دار و گردو با مخلوط بردو یا اکسی کلرور مس

4-حذف علفهای هرز باغات با توجه به شرایط دمایی فصل جاری بدون انجام شخم و پابیل بصورتیکه کف باغ عاری از هر نوع پوششی باشد و در عین حال خاک سطحی برگردانده نشود.

بر اساس پیش آگاهی اداره هواشناسی در شب هایی که خطر یخبندان بهاره وجود دارد ، اقدامات زیر جهت کاهش خسارت اعمال شود:

5-استفاده از پوشش های روی ردیف مانند کاه و کلش یا پلاستیک در مزارع توت فرنگی در صورتی که از پوشش پلاستیک در مزارع استفاده می شود لازم است در ابتدای روز پوشش برداشته شود و شب هنگام مجددا نصب شود.

6-انجام آبیاری سبک در مزارع توت فرنگی در ابتدای روز(مرطوب شدن خاک تا عمق 20 سانتیمتری کفایت می کند).

7-استفاده از هیتر یا بخاری های باغی

انتهای پیام/