به گزارش خبرنگار رودآور، قلعه اردلان که آن را به نام قلعه اشتران می شناسند، مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان تویسرکان، روستای اشتران واقع شده است.

این اثر در تاریخ دهم بهمن ماه سال 1383 با شمارهٔ ثبت ۱۱۳۷۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

خاندان اردلان تویسرکان ازنسل خان احمدخان اردلان حاکم کردستانات هستند، بانی قلعه و حمام معروف اشتران از شاهکارهای معماری دوره قاجاریه بر نوک تپه‌ای رفیع مشرف بر آن نواحی، حاج مراد خان اردلان است.

این قلعه یاد آور جنگ‌های ایران و روس، و فداکاری این خاندان و مردم با غیرت آن ناحیه برای حراست از سرزمین آبا و اجدادی خود یعنی ایران و حفظ جان و مال و ناموس خود از دستبرد بیگانگان است.

با فوت حاج مراد خان این قلعه به فرزندانش از جمله حاج محمد حسینخان و پس از وی به فرزندانش از جمله حمزه خان و محمد ولیخان رسید.

این قلعه یک هکتار زیر بنا دارد که شامل ساختمان حیاط بیرونی و از سمت جنوب ورودی هشتی با راهروی باریک است.

ساختمان‌های بیرونی و اندرونی شامل دو طبقه مسکونی و یک طبقه زیر زمین است که جزو طبقه اول محسوب می‌شود، در هر طبقه ۱۳ اتاق تزئینی وجود دارد.

جانمائی محل‌های سکونت بر اساس طبقه اجتماعی افراد از بزرگان و خانواده‌های آنها تا سربازان، کارمندان، کارگران و مهتران و محلهای نگهداری دام و علوفه با نظم و برنامه ریزی خاص در نظر گرفته شده است.

سر در ورودی قلعه دارای یک هشتی بسیار زیبا است که بالای آن ساختمانی شامل چند اتاق به عنوان محل نگهبانی وجود دارد که از طریق راهرو به داخل حصار طویله راه پیدا می‌کند.

در حیاط اندرونی قناتی وجود دارد که در حال حاضر خشک است اما نشان می‌دهد که در گذشته آب شرب قلعه را تامین می کرده است.

در چهار کنج این قلعه چهار برج مدور وجود دارد که دو برج غربی آن کاملا نظامی و محل استقرار سربازان در مواقع لزوم است و دو برج دیگر علاوه بر داشتن محل استقرار سربازان، محلی شبیه تراس برای اوقات فراقت در تابستان ساخته شده که دارای دید بسیار زیبا بر دشتهای پیرامون قلعه است.

اساس بنا بدین شکل است که در دیوارها از چینه و خشت استفاده شده و در نماها از آجر کاری‌هایی که بیشتر حالت تزئینی دارند.

پوشش سقف طبقات اول و دوم تیر چوبی که بر اساس طول دهانه سقف‌ها با ضخامت‌های مختلف و زیبا پوشیده شده و اتاق‌های میهمانی با سقف‌های کاذب چوبی بسیار زیبا و چشم نواز پوشیده شده است و پوشش سقف انبارها و طویله‌ها، طاق‌های خشتی از نوع طاق‌های نیم دایره آزاد کننده بار که با ظرافت خاصی ضرب شده است، می باشد.

تا سال‌های قبل از انقلاب این قلعه مورد استفاده خانواده حمزه خان بود و پس از ساخت عمارت کنار رودخانه این محل بصورت انبار و سپس خالی از سکنه درآمد.

 این بنای باشکوه بناها مورد بی مهری سازمان‌های متولی میراث گذشتگان قرار گرفت و حال می شود گفت در حدود 80 درصد دیوارهای داخلی آن ویران شده است.

در بازسازی نمای جنوبی آن هم به علت ناهمگون بودن مصالح مورد استفاده، ظاهر زشتی را برای این قلعه تاریخی بوجودآورده است.

همان طور که گفته شد این اثر تاریخی با شماره ثبت ۱۱۳۷۹ به همت مهندس حجت الله اردلان به میراث فرهنگی همدان اهدا شد و به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و به عنوان یک موزه محلی و طبیعی قابل استفاده است.

و این جاست که باید گفت: بی توجهی متولیان امر قلعه اشتران را به تاراج برده است و میراث ملی 220 ساله در روستای اشتران به انتظار ویرانی نشسته است.

و حمام جولستان و حمام زرهان نیز به همین گونه است و میراث فرهنگی و تاریخی تویسرکان روزگارش ناخوش است.در ذیل تصاویری از قلعه اشتران و دو حمام نام برده را مشاهده خواهید کرد.عکس از زنگنه و درویشی

 

 

 

انتهای پیام/زنگنه