به گزارش رودآور به نقل از  خبرگزاری صداوسیما ، عموبانکی برخلاف سلف خود (جمشید بسم الله) چهارپایه ندارد، فردی با یک دستگاه کارتخوان است که با حضور در بازار ، نرخ ارز را تعیین می کند.

پرس و جوی ما برای یافتن عموبانکی نتیجه نداد اما دلالان ارز و صرافان فعال در چهارراه استانبول عموبانکی را اینگونه معرفی کردند:"عموبانکی ها از عوامل بانکی هستند که هر وقت دلار به مدار 3 هزارو 300 تومان می رسد با ورود به بازار نرخ را تعیین می کنند، پیش از این روزانه یک تا دو میلیون دلار در روز به بازار تزریق می کردند اما اکنون به 300 تا 400 هزار دلار رسیده است."

ظاهرا این روزها که نرخ دلار  به مدار سه هزارو 500 تومان نزدیک شده حضور عموبانکی ها در بازار پررنگ تر شده است ."

محسن قادری، تحلیلگر بازار طلا و ارز در این زمینه می گوید: «بانکی ها مدتی است به صورت فردی در بازار حاضر شده نسبت به فروش دلارها با حجمی کم، اغلب و نه همیشه زیر قیمت بازار اقدام می کنند و چندان روی بازار تاثیرگذار نیستند و فقط سر و صدا ایجاد می کنند. این افراد حتی گاهی قیمت را در بازار اعلام می کنند، اما به علت معاملات اندک یا برخی از روزها بدون دلیل خاصی دلار عرضه نمی کنند و اغلب نیز به افراد تکراری که پیش از آن کارت ملی شان را چک کرده بودند، دلار نمی دهند."  

هر چند برخی فعالان بازار ارز به دنبال سقوط قیمت نفت رشد نرخ ارز را پیش بینی می کردند اما این روزها شایعات دیگری هم در بازار ارز دهن به د هن می چرخئ ، مطالبی مثل سیاست تک نرخی کردن ارز و تامین منابع محقق نشده بودجه از طریق افزایش نرخ ارز در بازار یا پیش بینی های پراکنده ای که از نرخ احتمالی ارز تا پایان سال بین فعالان بازار ارز نقل می شود.

با نگاهی به روند افزایش نرخ دلار از اول شهریور مشاهده می شود نرخ ارز مبادلاتی عموما هر دو روز یک بار به میزان بسیار اندکی افزایش یافته اما از 10 شهریور به این سو بدون تغییر روی قیمت  2995 تومان ثابت مانده است  روندی که به نظر می رسد بانک مرکزی قصد دارد تا ذائقه اقتصاد را به ارز سه هزار تومانی عادت دهد ."

کریمی مدیراداره صادرات بانک مرکزی با رد هر گونه اقدام بانک مرکزی در خصوص انحراف نرخ ارز می گوید:" بانک مرکزی براساس قانون پولی و بانکی و چارچوب نظام شناور مدیریت شده بازار را رصد می کند و بر این باوریم که نرخ ارز باید براساس عوامل بنیادی تعیین شود ."

وی می افزاید: " نرخ ارزی یک متغیر کلیدی است  که اطلاعات گذشته حال و اینده را در بر دارد و  بر اساس عوامل اقتصادی همچون تراز تجاری تعیین می شود  در واقع نرخ ارز یک ابزار سیاست پولی است و بانک مرکزی به هیچ وجه به عنوان یک مقام پولی و ناظر در صدد ایجاد انحراف در نرخ ارز نیست ."

کریمی با تاکید بر اینکه بانک مرکزی به دنبال ثبات نرخ ارز است ، می گوید :" عوامل بنیادین اقتصادی تعیین کننده اصلی نرخ ارز است و بانک مرکزی به دنبال تحقق این هدف است اما به هر حال در کوتاه مدت ما شاهد حضور برخی عوامل در بازار  هستیم که  موجب نواسان بیشتر نرخ  می شوند و بانک مرکزی طبق قانون موظف به کنترل و مدیریت نواسانات است ."

مدیر اداره صادرات بانک مرکزی با اشاره به علل افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر می گوید:"افزایش تقاضای واقعی ، افزایش تقاضای سفته بازی، احتیاطی و تبدیل دارایی ، افزایش تقاضای ارز مسافرتی و فروکش کردن هیجانات ناشی از  مذاکرات هسته ای، افزایش قیمت درهم و افزایش حجم معاملات شناور که بازارسازهای غیررسمی دارند از دلایل افزایش نرخ ارز است."

وی می افزاید:" روزهای اخیر معاملات کاغذی در بازار ارزی افزایش قابل ملاحظه ای داشته به گونه ای که میزان معاملات گاهی تا روزانه 200 میلیون دلار هم رسیده است ."

کریمی معتقد است :"با  توجه به افزایش تقاضا و کاهش عرضه در شرایط کنونی پیش بینی می کنیم تا روز اجرایی شدن توافق برجام و افزایش دارایی های نقدی موسسات مالی و غیر مالی ، افزایش قدرت دخالت بانک مرکزی و عمق یافتن بازار بین بانکی و اجرای سیاست یکسان سازی نرخ ارز ، نوسانات نرخ ارز کنترل خواهد شد ."

در همین حال شرایط جدید گشوده شده پیش روی اقتصاد کشور که امید به افزایش سرمایه گذاری و واردات را نزد فعالان اقتصاد ایجاد کرده از دیگر علل افزایش نرخ ارز عنوان شده است .

رحیمی کارشناس بازار ارز معتقد است ،  افق روشن پیش روی فعالان اقتصادی از افزایش تقاضا برای دلار مطابق نیازهای واقعی خبر می دهد و بالارفتن نرخ دلار در این روزها به علت محیط آرام پس از توافق است. سرمایه گذاران بازار با فکر سرمایه گذاری بلندمدت وارد میدان شده اند و می دانند چند سال بعد بازار سرکوک می شود. به این خاطر خبری از سفته بازی در بازار ارز نیست. در واقع نیاز واقعی، محرک واقعی بازار است"

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه به نظر نمی رسد تقاضای موجود در بازار ارز ناشی از سفته بازی باشد، گفت: «اکنون محیط برای سرمایه گذاری آماده است. حالا کشور نیازمند واردات در هر عرصه ای است و همین موضوع هم سبب شده است تقاضا برای دلار ایجاد شود."

اما همزمانی تحولات اقتصادی با سررسید مهلت بانک مرکزی برای تحت کنترل گرفتن فعالیت صرافی ها و کشمکش میان صرافان و بانک مرکزی هم به عنوان یکی دیگر از علل نوسات نرخ ارز در روزهای اخیر عنوان شده است.

رئیس انجمن صنفی کارفرمایی سکه و صرافان استان تهران  می گوید:"بانک مرکزی بدون طی کردن تشریفات قانونی اقدام به صدور پلمپ 10 روزه برای صرافیها کرده و تبعات این اقدام بانک مرکزی ،شائبه تعطیلی ، هجوم مشتریان به بازار می شود و بی شک ادامه دار چنین اقدامی در بازار تاثیر منفی خواهد گذاشت و به همین خاطر است که نرخ دلار از 3200 به  3500 رسید."

مسعودی  با بیان اینکه اجرای این طرح عملا بازار ارز را در اختیار دلالان قرار داده است ، می گوید: طرح ساماندهی دلالان بازار و تصمیم تک نرخی کردن ارز را شاهدیم که بانک مرکزی اقدام به دلال پروری می کند و میان مصرف کننده و دلالان ، واسطه ای به نامه صرافی بانکی راه اندازی و حمایت می کند  و  با رصد بازار ارز به راحتی  می توان فهمید که افزایش نرخ ارز دست صرافان نیست."

وی با بیان اینکه در شرایط کنونی به غیر از نرخ آزاد و مبادله ای، نرخ سومی هم برای ارز توسط "عمو بانکی" اضافه شده است ، می افزاید: "این روزها برخی افراد با سوءاستفاده از  شرایط موجود  با کارت شناسایی دیگران که بعضاً هم شهرستانی هستند در لحظه اعلام فروش ارز توسط بانک پارسیان، اقدام به خرید می کنند.

این سودجویان ممکن است در یک معامله 5 میلیون تومان به جیب بزنند و 200 تومان هم به شهرستانی که کارت شناسایی خود را ارائه کرده است بدهند."

مسعودی با بیان اینکه همه می دانند که عمو بانکی همان بانک پارسیان است  این سوال را مطرح کرد که  "چرا دیگر صرافیها از این حقوق بهره مند نیستند و چرا دیگر صرافیها ارز مورد نیاز خود را باید از دلالان خیابانی خریداری کنند ؟  "

به گفته مسعودی براساس ابلاغیه بانک مرکزی همه صرفای ها باید یک شرکت تضامنی ثبت کنند و نیمی از سرمایه خود را به عنوان ضمانت نامه نزد بانک مرکزی بسپاریم آن هم بدون قید و شرط ، یعنی دو میلیارد تومان از کل  4 میلیارد تومان مبلغ سپرده شده برای تاسیس یک صرافی.

رئیس انجمن صنفی کارفرمایی سکه و صرافان استان تهران با اشاره به نوسان نرخ ارز بعد از اتمام مذاکرات هسته ای می گوید: با افزایش تقاضا بعد از انجام توافق در مذاکرات ، عرضه اضافه نشده است ضمن اینکه  عرضه های بانکی هم به دست بازرگان واقعی نمی رسد و بازرگان نمی تواند به صورت مستقیم در بازار اقدام به خرید ارز نماید پس به سراغ دلال می رود در نتیجه تاثیر گران خریدن ارز ، مستقیم بر کالای وارداتی بازرگان خواهد بود.

وی درباره انجام معاملات بدون رد و بدل شدن پول که بیشتر شبیه قمار است تا معامله و اغلب با قیمت روزهای آینده محاسبه می شود گفت : ما به این داد و ستد می گوییم معاملات آتی یا فیوچر که البته از نظر ما غیرقانونی و خلاف شرع است زیرا ریسک بالایی دارد و خطرناک است و گاهی منجر به زندانی شدن طرفین معامله می شود .

مسعودی افزود : "ورود به این معاملات را به هیچ فعالی توصیه نمی کنیم زیرا آن را به نوعی قمار می دانم و اگر در بورس هم معاملات آتی شکل می گیرد به دلیل آن است که در بورس ساز و کار مشخص و شفاف است اما در بازار هیچ کس نمی تواند تضمین کند که فرد فروشنده به تعهد خود عمل کند ."

با گشتی در بازار استانبول به عنوان قلب بازار غیر رسمی ارز وضعیت متزلزل فعالیت صرافی ها مشاهده می شود.هر چند از اتمام مهلت یکساله بانک مرکزی به صرافی ها برای تطبیق شرایط فعالیت خود با ضوابط بانک مرکزی یک ماهی می گذرد اما تاکید این نهاد نظارتی بر جلوگیری از فعالیت صرافی های غیر مجاز به تازگی در بازار مشهود شده است."

هر چند به گفته عبدالمهدی ارجمند نژاد مدیر کل مقررات ، مجوزها  و مبارزه با پولشویی بانک مرکزی  تاکنون برای 80 نفر از متقاضیان مجوز فعالیت صادر شده و پرونده 400 صرافی هم در حال بررسی است اما تعداد زیادی از صرافی های فعال در بازار ارز تهران حاضر به پذیرش شرایط بانک مرکزی برای فعالیت نیستند ، این صرافی ها به ظاهر قید دادو ستد ارز را زده اند و این نوشته را بر شیشه مغازه خود نصب کرده اند " در این واحد صنفی خرید و فروش ارز انجام نمی‌شود".

هم اکنون دو دسته واحد صنفی در خیابان فردوسی فعالیت می کنند برخی زیر نظر بانک مرکزی فعالیت هستند و گروهی نیز مدعی اند با قوانین اتحادیه طلا و سکه فعالیت می کنند ، دسته بندی ظاهری در بازار ارز و سکه باعث شده است نرخ ارز نیز دسته بندی شود.

امروز قیمت خرید هر دلار امریکا 3488 تومان بود و  3510  تومان به مشتریان عرضه می شود، هر یور هم 3969 خریداری و  3980 به فروش می رسد و هر هر پوند هم 5360 تومان خریداری و 5389 تومان فروخته می شد ، صرافی ها امروز هم از درج قیمت در تابلوها خودداری کردند ، نرخ را از دلالان کنار صرافی های و در سطح خیابان می توان پرس وجو کرد.

امروز برخلاف هفته های گذشته دادو ستد ارز بیشتر در کنار خیابان انجام می شود، تجمع دلالان حتی مانع از تردد عابران هم می شود.

یکی دلالان ارز در حاشیه خیابان فردوسی به خبرنگار صداوسیما گفت  : برخی از صرافی‌های دارای مجوز ، به دلیل  ترس از برخورد و پلمپ  شدن از سوی بانک مرکزی، نرخ را از کف بازار اعلام می کنند.

این درحالی است که مدیر کل مقررات ، مجوزها  و مبارزه با پولشویی بانک مرکزی  به صرافانی که دستورالعمل بانک مرکزی را اجرا نکرده اند ، هشدار داده است که  هر چه سریعتر نسبت به پیگیری کار خود از طریق بانک مرکزی اقدام کنند و کارشناسان این بانک آماده راهنمایی و کمک به آنها هستند.

وی تصریح کرد : صرافانی که خرید و فروش ارز انجام می دهند باید اقدام آنها وجهه قانونی داشته باشد در غیر این صورت با انها برخورد قانونی می شود.

ارجمند نژاد تاکید می کند :" به برخی از صرافان هم که در مهلت داده شده است و علاقه ای به اجرای دستورالعمل بانک مرکزی نداشتند تذکر جدی داده شده است که مجوز آنها پس از 28 مرداد اعتبار ندارد و نمی توانند عملیات ارزی انجام دهند و  فعالیت این صرافی ها خلاف مقررات و مشمول قانون مبارزه با پولشویی و قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز است و با این صرافی ها تحت عنوان متخلف ارزی برخورد خواهد شد ."

در همین حال عبدالکریم  رجبی نماینده مجلس شورای اسلامی معتقد است :"بر اساس گزارش بانک مرکزی  حدود 620 صرافی مجاز وجود دارد و اعلام شده است  که حدود 10 برابر این رقم صرافی های غیر مجاز وجود دارد ."

وی با بیان اینکه توزیع اقتصاد کشور از این  نظر با چالش های جدی روبرو است ، می گوید : در سال 91 قیمت ارز را صرافی های غیرمجاز تعیین کردند و در پی آن  پولشویی هایی صورت گرفت.

این نماینده مجلس گفت : دستورالعمل بانک مرکزی  برای صدور مجوزهای صرافی کمی تعدیل شده است و من اصولا با دادن فرصت  به صرافی ها  برای دریافت مجوز موافق  نیستیم زیرا صرافی ها  مثل موسسات  مالی نیستند  که مردم در آن سپرده ای داشته باشند یعنی بانک مرکزی  بتواند  بر آن نظارت  دقیق داشته باشد  و صرافی مجاز فعالیتش را ادامه دهد و با صرافی غیر مجاز برخورد و به مراجع  قضایی و نیروی انتظامی اعلام شود.

غیرمجاز را با زور پلمپ کنید ، سرمایه ها به بازار غیر رسمی  می رود و بازار ارز متلاطم می شود و ما خبر موثق داریم که بعضی از افراد را تحریک کرده اند  که شما اقدامی نکنید و بگذارید ما صحبت کنیم و این مقادیر را کاهش دهیم.

ارجمند نژاد تاکید کرد : شان بانک مرکزی  اجل از این است که  بخواهد در این دعواها  و مسائل شخصی دخالت کند ضمن اینکه  انجمن صرافها از نظر ما  یک تشکل  غیر قانونی است و تشکل قانونی همان کانون صرافان ایرانیان است .

وی گفت : اگر افرادی بخواهند در بازار غیر متشکل و به صورت غیر مجاز فعالیت کنند  ، خلاف قوانین و مقررات است و مشمول قانون مبارزه با پولشویی  و قانون مبارزه با قاچاق  کالا وارز می شوند.

رجبی در ادامه در پاسخ به این سوال که چرا با وجود گذشت یک سال از دستورالعمل جدید بانک مرکزی برای ساماندهی بازار ارز ، هنوز اتفاق مشخصی نیفتاده است ، گفت : علت این  مسئله تا حدود زیادی ضعف نظارتی  متولی  صدور تاسیس  صرافی ها  یعنی بانک مرکزی است ."

اما محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت امروز به همه گمانه زنی ها پایان داد و گفت: "آینده  بازار ارز نگران افزایش مقدار عرضه نیست و در آینده امکانات و دسترسی ما به منابع ارزی به مراتب بیشتر می شود."

وی با بیان اینکه  نوسان بازار غیررسمی ارز ناشی از دو عامل اقتصادی یا بلندمدت و عامل مقطعی یا کوتاه مدت است ، گفت:"در عامل اقتصادی باید گفت با رفع تحریم ها و آزاد شدن منابع ارزی دولت و بانک مرکزی و همچنین صف سرمایه گذاران خارجی برای حضور در بازار ایران ما با مشکلات ارزی  مواجه نخواهیم شد.

وی با بابیان اینکه  بودجه کل کشور در سال 93 حداقل وابستگی ممکن را به درآمدهای نفتی دارد می افزاید:"در حوزه عامل اقتصادی با مشکل ارزی مواجه نخواهیم بود و نوسانات اخیر را باید در حوزه کوتاه مدت و مقطعی تعریف کنیم."

سخنگوی دولت می گوید: " بخشی از افزایش اخیر قیمت های ارز به سفرهای روزهای پایانی تابستان یا خرید ارز زائران حج مرتبط است ضمن اینکه  نباید از عوامل روانی کوتاه مدت نیز غافل بود ؛ اما واقعیت این است که  بانک مرکزی از منابع ارزی متناسب برخوردار است و اگر قصد داشته باشد می تواند آن را کنترل کند."

سخنگوی دولت در پاسخ به این سئوال که گفته می شود افزایش قیمت ارز در بازار غیررسمی خواست خود دولت است، گفت: صریحا می گویم که دولت اصلا خواهان افزایش قیمت ارز نیست بلکه ما به دنبال یکسان سازی نرخ ارز هستیم .

نوبخت افزود: معتقدیم فاصله بازار آزاد و ارز مبادله ای باید به هم نزدیک شود و به رقمی بینابینی برسد .

وی تصریح کرد: دولت برخلاف این شایعه غیررسمی  به هیچ وجه خواهان افزایش قیمت ارز نیست و زیان دولت به مراتب در این زمینه بیشتر خواهد بود .

نوبخت گفت: پیش بینی می کنم مثل اسفند سال گذشته که در یک مقطعی ارزها افزایش نرخ یافت ، بازهم همانگونه خواهد شد و امیدوارم در هفته آینده  که در جمع شما حاضر می شوم این را احساس کنیم که بازار از منطق  و تعادل برخوردار شده است ."

این موضع شفاف سخنگوی دولت یک نکته داشت ، بانک مرکزی منابع ارزی مناسب دارد و  اگر قصد داشته باشد می تواند آن را کنترل کند،اما چرا چنین قصدی ندارد؟!!