آخرین اخبار

29. اسفند 1394 - 23:46   |   کد مطلب: 17755
خواندنی ها از گذشته های روستای باباپیر تویسرکان؛
سال نو روی کدام عضو خانواده تحویل می شود؟
آخرین گرده و یا کُولُیچه ای را که نُ پز و یا کُولُیچه پز به دیوار تنور می زد گرده و یا کُولُیچه سر سالی نام داشت، که به دستور مادر یا مادر بزرگ خانواده در گُنه (چونه) آن یک گوی درخت مو (مِشُیلَه) و یا یک نخود قرار می دادند.

به گزارش رودآور به نقل از وبلاگ باباپیر، از قدیم الایام تا دو دهه قبل که در روستای باباپیر نانوایی وجود نداشت تمامی خانه های روستا یک فضایی مخصوص پخت نان داشتند که یا در ایوان و یا طبقه هم کف عمارت اصلی بود و یا برای اینکه دود ناشی از تنور نانوایی ساختمان اصلی را سیاه نکند آن را جدا از ساختمان اصلی در گوشه ای از حیاط می ساختند

معمولاٌ خانم ها فراخور مصرف نان خانواده بین یک هفته تا یک ماه یک روز، با خبر کردن نُ پز (خانم نان پز محله) مراسم پخت نان داشتند.

 

مهمترین این مراسم پخت شاته، کُولُیچه (نان و کلوچه) و گرده مغزی عید نوروز بود که در چند روز آخر سال انجام می شد، بنابراین باید از چند روز و چند هفته قبل از نُ پز و کُولُیچه پز محله وقت می گرفتند چون در آخر سال تمام وقت آنها پر می شد زیرا نه فقط خانواده ها می خواستند نان بیشتری با کیفیت بهتر پخت کنند که تا بعد از سیزدهم برای مصرف خانواده و مهمان ها کافی باشد بلکه باید مقدار زیادی هم کُولُیچه و گرده مغزی پخت می کردند.

و اما تعیین اینکه سال نو روی کدام عضو خانوار می چرخد از این جا شروع می شد که آخرین گرده و یا کُولُیچه ای را که نُ پز و یا کُولُیچه پز به دیوار تنور می زد گرده و یا کُولُیچه سر سالی نام داشت، که به دستور مادر یا مادر بزرگ خانواده در گُنه (چونه) آن یک گوی درخت مو (مِشُیلَه) و یا یک نخود قرار می دادند. و در یکی از صبحانه های سال نو قبل از سیزدهم در حالیکه همه اعضای خانواده بر سر سفره حاضر بودند توسط مادر یا مادر بزرگ گرده و یا کُولُیچه سرسالی به بزرگ خانواده (پدر یا پدر بزرگ) تحویل می شد. کودکان یک لحضه از آن چشم بر نمی داشتند چون بزرگی کُولُیچه برای بچه ها خیلی جالب بود و اگر گرده مغزی بود هم اندازه و هم افزودنی های آن نسبت به سایر گرده ها بیشتر بود. بزرگ خانواده با دقت گرده و یا کُولُیچه سر سالی را به تعداد اعضای خانوار حصه (قسمت، سهم) می کرد.

 

با خوردن صبحانه گوی درخت مو و یا نخود سر سالی معمولاً در حصه (قسمت) یکی از از اعضای خانواده قرار داشت. و اعتقاد بر این بود که در حصه ی هر یک از عضو خانواده باشد سال جدید خانواده روی او تحویل شده و تمای رزق و روزی که خداوند برای اعضای خانواده در طی سال مقرر می کند به یمن و برکت وجود این عضو خانواده است و همه به او تبریک می گفتند.

البته با توجه به اینکه ممکن بود گوی و یا نخود در محل جدا کردن حصه ها باشد و بیرون بیفتد بزرگ خانواده قبل از اینکه حصه هر کس را از سر سالی جدا کند نام او را می گفت تا ابهام و یا شک و تردیدی ایجاد نشود.

نام بعضی از نان های محلی باباپیر در گذشته:

شاته، نُ، نُن، کُولُیچه، کُولُیچه زنجبیل،گرده، گرده مغزی، گردینه،آردینه، پپیله(وری بِچیا)، توُوه، نُنِ شازی، سختینه (نُنِ دو وار پز)،جُوینه، کوله (نُنی که داخل خاکه سر تِنور اِفته)،فتیره.

انتهای پیام/
 

ایمیل: roodavar1@gmail.com سامانه پیامکی رودآور ۳۰۰۰۸۸۳۳۰۰۰۰۶۱
برچسب‌ها: 

دیدگاه شما

صندوق خیریه
همدان پرس
آب و هوای تویسرکان